Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ): Επισκόπηση

Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα λοιμώξεων που μεταδίδονται κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής. Αυτές οι λοιμώξεις μπορούν να επηρεάσουν τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες, και συχνά εμφανίζονται χωρίς εμφανή συμπτώματα, καθιστώντας τη διάγνωση και την έγκαιρη θεραπεία κρίσιμες για την αποφυγή επιπλοκών.

Συχνά Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα

• Κονδυλώματα
• Μολυσματική Τέρμινθος
• Σύφιλη
• Γονόρροια
• Χλαμύδια
• Έρπης Γεννητικών Οργάνων

Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση αποτελούν βασικά εργαλεία για τον περιορισμό της εξάπλωσης των ΣΜΝ και τη διατήρηση της σεξουαλικής υγείας.

Κονδυλώματα των Γεννητικών Οργάνων: Συμπτώματα, Αίτια και Θεραπευτικές Προσεγγίσεις

Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων αποτελούν το συχνότερο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ΣΜΝ) και προκαλούνται από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Εμφανίζονται συχνότερα σε σεξουαλικά ενεργά άτομα ηλικίας 18-35 ετών, με μεγαλύτερη επίπτωση στις γυναίκες.

 

Μετάδοση και Επιδημιολογία

Η μετάδοση γίνεται μέσω:

• Κολπικής, στοματικής ή περιπρωκτικής επαφής.
• Σπάνια, μέσω έμμεσης επαφής με μολυσμένα αντικείμενα.

Παρότι ένα μεγάλο ποσοστό σεξουαλικά ενεργών ατόμων εκτίθεται στον ιό HPV, πολλοί δεν εμφανίζουν βλάβες, καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να καταστείλει τον ιό ή να τον αποβάλλει πλήρως.

Στελέχη του HPV

• Περίπου 200 γονότυποι HPV έχουν αναγνωριστεί.
• Περίπου 50 από αυτά επηρεάζουν τη γεννητική και περιγεννητική περιοχή.
• Μη ογκογόνα στελέχη: Προκαλούν καλοήθη κονδυλώματα (κυρίως 6 και 11).
• Ογκογόνα στελέχη: Σχετίζονται με καρκίνους του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου, του πέους, του πρωκτού και του αιδοίου (κυρίως 16 και 18).

 

Παράγοντες Κινδύνου

Ο κίνδυνος εμφάνισης κονδυλωμάτων αυξάνεται με:

• Πολλαπλούς ή συχνούς νέους σεξουαλικούς συντρόφους.
• Έναρξη της σεξουαλικής ζωής σε μικρή ηλικία.
• Συνύπαρξη άλλων ΣΜΝ.
• Ανοσοκαταστολή.
• Κάπνισμα και χρόνιο άγχος.

 

Κλινική Εικόνα

Τα κονδυλώματα εμφανίζονται ως μικρές προεξοχές ή ογκίδια στην περιοχή των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού, ενώ μπορεί να είναι και ασυμπτωματικά.

Περιοχές Εντόπισης

• Στους άνδρες: Πέος, όσχεο, ουρήθρα, περιπρωκτική και βουβωνική περιοχή.
• Στις γυναίκες: Αιδοίο, κόλπος, τράχηλος, περιπρωκτική και βουβωνική περιοχή.
• Στοματική κοιλότητα: Μετά από στοματική επαφή.

Τύποι Κονδυλωμάτων

1. Οξυτενή Κονδυλώματα:
   • Μοιάζουν με κουνουπίδι (ανθροκραμβοειδείς σχηματισμοί).
   • Υπόλευκο, φαιό ή ρόδινο χρώμα.
2. Βλατιδώδη Κονδυλώματα:
   • Ογκίδια με φαιό, καφέ ή γκριζωπό χρώμα.
   • Επιφάνεια ομαλή ή μυρμηγκιώδης.
3. Κηλιδώδη Κονδυλώματα:
   • Ρόδινο ή γκριζόλευκο χρώμα.
   • Συχνότερα εμφανίζονται σε βλεννογόνους.

 

Διάγνωση

Η διάγνωση γίνεται κλινικά, ενώ η βιοψία ενδείκνυται σε περιπτώσεις μελαγχρωματικών, άτυπων ή μη ανταποκρινόμενων βλαβών.

Εργαστηριακές Εξετάσεις

• HPV DNA Test: Εντοπίζει τον τύπο του ιού (χαμηλού ή υψηλού κινδύνου).

 

Θεραπευτικές Επιλογές

Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από τη μορφολογία, το μέγεθος, τον αριθμό και την ανατομική θέση των βλαβών.

1. Τοπικές Θεραπείες
   • Κρέμες με κυτταροτοξική δράση: Ποδοφυλλίνη, ποδοφυλοτοξίνη, σαλικυλικό οξύ.
   • Κρέμες με ανοσοτροποποιητική δράση.
2. Επεμβατικές Μέθοδοι
   • Κρυοθεραπεία με υγρό άζωτο.
   • Laser CO2.
   • Διαθερμοπηξία ή ηλεκτροκαυτηρίαση.
   • Χειρουργική αφαίρεση.

 

Πρόληψη και Μέτρα Προστασίας

1. Εμβολιασμός HPV
   • Διαθέσιμο το εννιαδύναμο εμβόλιο για στελέχη υψηλού και χαμηλού κινδύνου.
   • Συνιστάται πριν την έναρξη της σεξουαλικής ζωής.
2. Κλινικός Έλεγχος
   • Ετήσιο τεστ Παπανικολάου για γυναίκες.
   • Τακτική παρακολούθηση σε περιπτώσεις υποτροπών.
3. Σεξουαλική Υγεία
   • Ενημέρωση των σεξουαλικών συντρόφων.
   • Χρήση προφυλακτικών.

Συμπέρασμα
Τα κονδυλώματα είναι μια συχνή αλλά διαχειρίσιμη κατάσταση με την κατάλληλη πρόληψη και θεραπεία. Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόληψη επιπλοκών και τη διατήρηση της σεξουαλικής υγείας.